Η Βιταμίνη D και η Διάθεση: Ορμονική Σύνδεση και Ψυχική Υγεία

Η βιταμίνη D, γνωστή και ως «βιταμίνη του ήλιου», είναι λιποδιαλυτή βιταμίνη με γνωστό ρόλο στη ρύθμιση του ασβεστίου και στην υγεία των οστών.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί η σημασία της και σε μη σκελετικές λειτουργίες, ιδιαίτερα στην ψυχική υγεία. Συσσωρευμένα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η βιταμίνη D μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση, τη γνωσιακή λειτουργία και τον κίνδυνο για κατάθλιψη ή άγχος.

Ο Ρόλος της Βιταμίνης D στον Εγκέφαλο

Η βιταμίνη D δρα ως ορμόνη και επηρεάζει:

• Τη νευροδιαβίβαση (σεροτονίνη, ντοπαμίνη)

• Τη νευρογένεση

• Τον νευροπροστατευτικό ρόλο έναντι φλεγμονών

  
  

Υποδοχείς βιταμίνης D έχουν εντοπιστεί σε πολλές περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη διάθεση, όπως ο ιππόκαμπος, η αμυγδαλή και ο προμετωπιαίος φλοιός.

Έλλειψη Βιταμίνης D και Κατάθλιψη

Μελέτες έχουν δείξει ότι: -Άτομα με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D (<20 ng/mL) παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για καταθλιπτικά συμπτώματα. -Υπάρχει αντιστρόφως ανάλογη σχέση μεταξύ συγκέντρωσης βιταμίνης D στο αίμα και της βαρύτητας των συμπτωμάτων κατάθλιψης.

-Η χορήγηση συμπληρωμάτων μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της διάθεσης, ιδιαίτερα σε άτομα με ανεπάρκεια.

Σύνδεση με Άλλες Ψυχικές Καταστάσεις

➤ Άγχος

Η βιταμίνη D φαίνεται να μειώνει τα επίπεδα φλεγμονωδών δεικτών (όπως η IL-6 και η CRP), οι οποίοι σχετίζονται με την εκδήλωση αγχωδών διαταραχών.

➤ Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή 

Το χειμώνα, η μειωμένη ηλιοφάνεια οδηγεί σε χαμηλή σύνθεση βιταμίνης D και έχει συνδεθεί με την εμφάνιση εποχιακής κατάθλιψης.

Συστάσεις για Πρόληψη και Αντιμετώπιση

✅ Εξέταση επιπέδων στο αίμα -Μέτρηση 25(OH)D -Ιδανικά επίπεδα: 30–50 ng/mL

✅ Έκθεση στον ήλιο - 10–20 λεπτά ημερησίως, χωρίς αντηλιακό, σε πρόσωπο και χέρια ✅ Διατροφικές Πηγές - Λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλες), αυγά, εμπλουτισμένα γαλακτοκομικά, φυτικά γάλατα, δημητριακά ✅ Συμπληρώματα - Συνιστάται D3 (χοληκαλσιφερόλη) σε περιπτώσεις ανεπάρκειας - Δοσολογία κατόπιν ιατρικής καθοδήγησης

Συμπεράσματα

Η βιταμίνη D φαίνεται να έχει κεντρικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης, μέσω επιδράσεων στον εγκέφαλο, στη φλεγμονή και στη λειτουργία των νευροδιαβιβαστών.

Η αξιολόγηση και ενίσχυση των επιπέδων της αποτελεί έναν ασφαλή και φυσικό τρόπο υποστήριξης της ψυχικής υγείας, ειδικά σε πληθυσμούς με προδιάθεση για κατάθλιψη ή άγχος.